ЕРІН ДАЛАБЫНДА ДОҢЫЗ ҚОСПАЛАРЫ БОЛУЫ МҮМКІН
Соңғы жылдары халал косметикаға деген сұраныс айтарлықтай артып келеді. Әсіресе, ерін далабы сияқты күнделікті қолданылатын өнімдердің құрамына қатысты сұрақтар мұсылман әйелдер арасында жиі көтеріледі. Сарапшылардың айтуынша, доңыз ингредиенттері бар ерін далабы шариғат талаптарына сай емес.
Ислам дінінде доңыз еті мен одан алынатын барлық өнімдер қатаң түрде харам етілген. Құран Кәрімде: «Ол сендерге өлексені, қанды және доңыз етін харам етті» (Бақара сүресі, 173-аят) деп нақты көрсетілген. Ханафи, Мәлики, Шафиғи және Ханбали мәзһабтары бұл тыйым доңыздан алынған кез-келген туынды заттарға, соның ішінде косметика құрамындағы қоспаларға да қатысты екенін бір ауыздан растайды.
Мамандар ерін далабының құрамында жиі кездесетін глицерин, желатин, стеарин қышқылы, май қышқылдары сияқты ингредиенттер көбіне доңыз майынан немесе коллагенінен алынатынын айтады. Егер қаптамада «өсімдік тектес» немесе «синтетикалық» деп нақты көрсетілмесе, бұл қоспалардың харам болуы әбден мүмкін. Кейбір өндірушілер доңыз ингредиенттері толық химиялық өзгеріске (истихала) ұшырайды деп мәлімдейді. Алайда жетекші халал сертификаттау ұйымдары – IFANCA (АҚШ) мен JAKIM (Малайзия) мұндай өңдеуді жеткіліксіз деп есептейді. Себебі молекулалық негіз сақталады және өндіріс барысында айқаспалы ластану қаупі жоғары. 2023 жылы IFANCA жүргізген зерттеу нәтижесінде нарықтағы кең таралған ерін далабының 38 пайызы жануар тектес ингредиенттерді, оның ішінде доңыз өнімдерін қамтитыны анықталған. Ал халал косметика нарығы 2024 жылы 66 миллиард АҚШ долларына жеткен. Бұл мұсылман тұтынушыларының талапшылдығы брендтерге нақты әсер етіп отырғанын көрсетеді.
Дегенмен, халал баламалар саны күн сайын артып келеді. Сондықтан, сарапшылар IFANCA Crescent-M, JAKIM, HFA секілді халықаралық халал сертификаттары бар өнімдерді таңдауға кеңес береді. Өсімдік тектес глицерин, балауыз (ара, канделилла), синтетикалық май қышқылдары халал әрі сапасы жағынан кем түспейді. Сонымен қатар, мұндай өнімдер ұзақ уақыт сақталады, тері мен ерінге зиянсыз, және химиялық құрамында зиянды қосындылар жоқ. Бұл – сенім мен сұлулықтың үйлесімді болуы әбден мүмкін екенін көрсетеді және мұсылман тұтынушыларға күнделікті косметикалық өнімдерін қауіпсіз әрі діни қағидаларға сай таңдауға мүмкіндік береді.
